Ese waruziko gukora siporo cyane cyane kwiruka byibura iminsi 5 mu cyumweru bishobira kufanya gusaza kw'uturemangingo ho imyaka 9.

Jul 23, 2025 - 14:11
 1
Ese waruziko gukora siporo cyane cyane kwiruka byibura iminsi 5 mu cyumweru bishobira kufanya gusaza kw'uturemangingo ho imyaka 9.

Ese waruziko gukora siporo cyane cyane kwiruka byibura iminsi 5 mu cyumweru bishobira kufanya gusaza kw'uturemangingo ho imyaka 9.

Jul 23, 2025 - 14:11

Ubushakashatsi bwizewe bwakozwe n’abashakashatsi bo muri University of California, San Diego, bwagaragaje ko gukora siporo kenshi, cyane cyane kwiruka, byibura iminota 30 ku munsi, iminsi 5 mu cyumweru, bishobora gutinza gusaza kw’uturemangingo (cellular aging) ho imyaka igera kuri 9.

Ubushakashatsi bwakorewe muri University of California, San Diego, bwasanze ko kwiruka iminsi 5 mu cyumweru bishobora gufasha umuntu kugabanya gusaza kw’uturemangingo (cellular aging) ho imyaka igera kuri 9. Ibi byatangajwe mu kinyamakuru Preventive Medicine, aho abashakashatsi basuzumye uburyo imyitozo ngororamubiri igira uruhare mu kurinda no gutinza gusaza kw’umubiri w’umuntu.

Mu bushakashatsi bwakozwe ku bantu barenga 5,800 bafite imyaka hagati ya 20 na 60, abahanga basanze abafata umwanya uhagije wo gukora siporo, cyane cyane kwiruka cyangwa kugenda byihuta, baba bafite telomeres ndende. Telomeres ni uduce tuba ku mpera z’imirongo ya ADN (DNA), tugasaza uko umuntu agenda akura. Iyo telomeres zigiye kugabanuka cyane, ni bwo uturemangingo natwo dutangira gusaza vuba, bigatera indwara zifitanye isano n’izamuka ry’imyaka nko gufatwa k’umutima, diyabete, Alzheimer n’izindi.

Dr. Larry Tucker, umwe mu bayoboye ubu bushakashatsi, yavuze ko imyitozo ngororamubiri ikoze kenshi kandi neza igira ingaruka nziza zituma umubiri ugumana imbaraga n’ubushobozi bwo kwirwanaho ku ndwara. Yavuze ko abantu batabikora baba bafite ibyago byinshi byo gusaza vuba ugereranyije n'abandi.

Bivuze ko kwiruka byibura iminota 30 ku munsi, iminsi 5 mu cyumweru, bishobora gutuma umuntu agira ubuzima bwiza mu gihe kirekire, ndetse n’uturemangingo tw’umubiri we tukabaho igihe kirekire nta mpinduka mbi. Ni nk’uko umuntu yaba yisubije imyaka 9 mu buzim

a bwe.