Perezida w’Inteko Ishinga Amategeko ya Repubulika ya Demokarasi ya Congo yahagamwe n’ishyaka rya Tshisekedi
Perezida w’Inteko Ishinga Amategeko ya Repubulika ya Demokarasi ya Congo yahagamwe n’ishyaka rya Tshisekedi
Perezida w’Inteko Ishinga Amategeko ya Repubulika ya Demokarasi ya Congo, Vital Kamerhe Lwa Kanyiginyi Nkingi, yeguye kuri uwo mwanya.
Kamerhe ku wa 22 Nzeri 2025, mu ibaruwa yishyiriyeho umukono, yavuze ko yeguye kuri uyu mwanya ku mpamvu ze bwite.
Yavuze ko ukwegura kwe guteganywa n’amategeko shingiro y’Inteko Ishinga Amategeko, nk’uko biteganywa mu ngingo ya 30 yaryo.
Kamerhe yeguye kuri uyu mwanya nyuma yo gushinjwa gucunga nabi umutungo no kubangamira imikorere y’inzego za Leta.
Abadepite ba RDC barenga 200 bashyize umukono ku nyandiko isaba kweguza bamwe mu bayobozi b’inteko, uretse Visi Perezida wa Mbere n’uwa Kabiri.
Ni mu mvururu zatangijwe n’abadepite ba UDPS bo mu ishyaka rya Perezida Tshisekedi, batereye hejuru bavuga ko Kamerhe adakwiriye gukomeza kuyobora Inteko Ishinga Amategeko kuko ngo afite ibiganza byanduye.
Kamerhe, ufatwa nk’umwe mu banyapolitiki b’amayeri menshi kandi bafite imbaraga mu mukino wa politike ya RD Congo, yagiye kuri uyu mwanya yeguyeho mu Gicurasi 2024.
Si ubwa mbere Vital Kamerhe, ukomoka mu Ntara ya Kivu y’Epfo, yari yicaye kuri iyo ntebe, kuko uwo mwanya yawugiyeho kuva mu 2006 kugeza mu 2009.
Uyu mugabo uzi guhindura ikarita ze kuri buri mukino kandi ntasobanye mu mudiho w’abari ku butegetsi, yakoranye na Mobutu Sese Seko, Laurent-Désiré Kabila na Joseph Kabila.
Mu 1984, ni bwo Vital Kamerhe yatangiye politiki mu ishyaka UDPS, ryari irya Étienne Tshisekedi wa Mulumba, se wa Perezida Félix Tshisekedi.
Guhera mu myaka ya 1990 yatangiye kubona imyanya ya politiki muri leta.
Bikekwa ko yaba yari ashyigikiye Perezida Mobutu Sese Seko, nubwo yagiye aba mu mashyaka atavuga rumwe n’ubutegetsi bwe.
Ku butegetsi bwa Laurent-Désiré Kabila nabwo yahawe imyanya itandukanye ya politiki.
Mu 2002 yagize uruhare runini mu biganiro bigamije gushaka amahoro mu burasirazuba bwa DR Congo.
Mu 2004 yamamaje Joseph Kabila no kumugeza ku ntsinzi mu matora, na weatorerwa kuba umudepite i Bukavu, mu 2006 atorerwa kuba Perezida w’inteko ishingamategeko.
Mu 2009 yashwanye na Perezida Joseph Kabila, avuga ko guverinoma yemereye ingabo z’u Rwanda kwinjira muri “operations Umoja Wetu” mu burasirazuba bwa Congo, itabimenyesheje Inteko.
Muri uwo mwaka yeguye ku mwanya we, mu 2011 yiyamamarije kuba Perezida wa Repubulika mu ishyaka rye UNC, aratsindwa ku majwi 7% yabonye.
Mu 2018 yifatanyije na Félix Tshisekedi wamwemereye ko natsinda amatora azamugira minisitiri w’intebe, gusa ibi Tshisekedi ntiyabikoze ahubwo yamugize umukuru w’ibiro bye.
Mu 2020, Kamerhe, agikuriye ibiro bya Perezida Tshisekedi, yafunzwe ashinjwa kunyereza hafi miliyoni 48$ zari zigenewe amacumbi y’abapolisi n’abasirikare.
Mu 2022, mu buryo butavugwaho rumwe, Kamerhe yagizwe umwere, ndetse Perezida Tshisekedi amushumbusha kuba Minisitiri w’Ubukungu muri guverinoma.
Abadepite ba UDPS ya Félix Tshisekedi bigiriye inama yo gushaka amayeri yo kwirukana Kamerhe ku mwanya wa Perezida w’Inteko Ishinga Amategeko nyuma yo kuvumbura ko afite umugambi wo kwiyamamaza mu matora yo mu 202.
UNC, ishyaka rya Vital Kamerhe, rivuga ko ibyo UDPS ya Tshisekedi yakoze bigamije gukura umuyobozi waryo mu rubuga rwa politiki.
Vital Kamerhe, umaze igihe aharabika u Rwanda, arushinja kuba nyirabayazana w’umutekano muke umaze imyaka irenga 30 mu Burasirazuba bwa RD Congo; nyuma yo guhagamwa n’ishyaka rya Tshisekedi, ashobora kwisanga imbere y’ubutabera.
